آشنایی با بلاک‌چین
بلاک‌چین
بلاک‌چین (Blockchain) فناوری است که اطلاعات را در یک شبکه از کامپیوترها ذخیره و مدیریت می‌کند. این فناوری از بلوک‌های متعددی تشکیل شده است، هر بلوک حاوی اطلاعات معاملاتی است و به صورت دائمی به بلوک‌های قبلی متصل میشود. به دلیل استفاده از رمزنگاری قوی، امنیت بلاک‌چین بسیار بالاست و امکان تقلب در سیستم به حداقل می‌رسد. بلاک‌چین به عنوان پایه‌ای برای ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین (Bitcoin) و اِتِر (ETH) شناخته میشود و در زمینه‌های مختلفی از جمله انتقالات مالی، زنجیره تأمین، بیمه و ... مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اتریوم
یکی از این بلاک‌چین‌ها اتریوم (Ethereum) نام دارد که بیشتر برای ساخت نرم‌افزار‌ها و سازمان‌ها، نگهداری دارایی‌ها، انجام تراکنش‌ها و ارتباطات بدون کنترل از سوی یک مرجع مرکزی استفاده میشود. برای استفاده از اتریوم نیازی نیست که اطلاعات شخصی خود را تحویل دهید، شمایید که کنترل داده‌هایتان و هرچیزی که قرار است به اشتراک گذاشته شود را در دست دارید. اتریوم رمزارز خودش، اتر، را دارد که برای پرداخت فعالیت‌های خاصی بر روی شبکه اتریوم از آن استفاده میشود.
اتریوم در واقع یک پلتفرم توسعه اپلیکیشن‌های قرارداد هوشمند (smart contract) است که بر پایه تکنولوژی بلاک‌چین عمل می‌کند. این پلتفرم در اصل برای اجرای قراردادهای هوشمند، توکن‌های دیجیتالی و برنامه‌های قابل اجرا بر پایه بلاک‌چین استفاده میشود.
سازمان خودمختار غیرمتمرکز
سازمان خودمختار غیرمتمرکز یا Decentralized Autonomous Organizations (DOA)، یک سازمان غیرمتمرکز در بلاک‌چین است که به‌وسیله قوانین کد نوشته شده و توافق میان اعضای آن کنترل میشود. این اعضا می‌توانند تصمیم‌های راهبردی، اداری و مالی مختلف را از طریق رای‌گیری انجام دهند، به طوری که نیاز به واسطه‌ها و مدیران مرکزی نداشته باشند. مکانیزم قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اجازه انجام عملیات اتوماتیک را بر‌اساس رای‌گیری‌های اجتماعی می‌دهند. به عبارت دیگر، DAOها امکان حکمرانی اجتماعی بدون واسطه‌های مرکزی را فراهم می‌کنند و تصمیم‌گیری‌ها را توسط جامعه اعضایشان انجام می‌دهند. این نه‌تنها شفافیت را افزایش می‌دهد بلکه امکان مشارکت گسترده‌تری را به اعضا می‌دهد و از بخش‌های متعدد جامعه برای تصمیم‌گیری در موارد مختلف بهره‌مند میشود.
توکن
توکن چیست
توکن (Token) نوعی دارایی دیجیتال است که روی شبکه‌های بلاک‌چین مانند اتریوم ساخته میشود. این دارایی دیجیتال می‌تواند نمایانگر ارزش مالی، حق مالکیت، دسترسی به یک خدمت، یا حتی اثر هنری دیجیتال باشد. توکن‌ها بسته به طراحی‌شان کاربردهای متنوعی دارند؛ برخی برای پرداخت و انجام تراکنش‌ها به کار می‌روند، برخی نقش سهام را ایفا می‌کنند و به دارندگانشان حق مشارکت در تصمیم‌گیری‌های یک پروژه را می‌دهند، و برخی دیگر برای دسترسی به خدمات خاص، رای‌گیری یا حتی نمایش دارایی‌های منحصربهفرد مانند آثار هنری دیجیتال استفاده می‌شوند. به طور کلی، توکن‌ها ابزارهای کلیدی در ایجاد اقتصادهای غیرمتمرکز و توسعه پروژه‌ها و پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک‌چین هستند.
کاربرد توکن در اتریوم
در اتریوم، توکن‌ها می‌توانند انواع مختلفی از کاربردها و کارکردها را داشته باشند. در زیر تعدادی از کاربردهای معمول توکن‌های اتریوم توضیح داده شده‌اند:
1. توکن‌های ارزی (Currency Tokens): بسیاری از توکن‌های اتریوم به عنوان واحد پول مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، توکن‌های اتر به عنوان ارز اصلی برای انجام معاملات و پرداخت‌ها در شبکه اتریوم استفاده می‌شوند.
2. توکن‌های سهامی (Equity Tokens): برخی توکن‌ها به عنوان نمایندگان سهام در یک پروژه یا شرکت عمل می‌کنند. افرادی که این توکن‌ها را دارند، حق بهره‌مندی از سودها و تصمیم‌گیری در مورد پروژه را دارند.
3. توکن‌های خدماتی (Utility Tokens): برخی توکن‌ها برای دسترسی به خدمات یا محصولات خاص در یک پلتفرم یا برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این توکن‌ها به صورت معمول برای پرداخت هزینه‌های مرتبط با استفاده از خدمات یا دسترسی به امکانات خاص استفاده می‌شوند.
4. توکن‌های رمزنگاری (Security Tokens): توکن‌های امنیتی معمولاً به عنوان ابزارهای سرمایه‌گذاری در اموال قابل معامله مانند املاک یا سهام استفاده می‌شوند. این توکن‌ها معمولاً توسط مقامات مالی تنظیم می‌شوند و ارزش آنها ممکن است به ارزش دارایی اساسی مرتبط باشد.
5. توکن‌های غیرقابل تعویض (Non-Fungible Tokens - NFTs): توکن‌های غیرقابل تعویض اطلاعات منحصربهفرد را نمایش می‌دهند و معمولاً در ارتباط با هنر دیجیتال، بازی‌های ویدیویی و سایر امکانات مبتنی بر بلاک‌چین استفاده می‌شوند.
6. توکن‌های رای (Voting Tokens): برخی توکن‌ها برای مشارکت در رأی‌گیری‌ها و تصمیم‌گیری‌های جمعی در یک شبکه یا پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. افراد ممکن است از این توکن‌ها برای ارائه نظرات خود در مورد تغییرات و بهبودهای پروژه استفاده کنند.
همچنین باید توجه داشت که هر پروژه ممکن است از توکن‌ها به عنوان ابزارهای دیگری استفاده کند و کاربردها می‌توانند متنوع باشند.
سیستم IPFS
سیستم IPFS که مخفف InterPlanetary File System است، یک فناوری غیرمتمرکز برای ذخیره‌سازی و به‌اشتراک‌گذاری فایل‌ها در اینترنت است. در این سیستم، فایل‌ها به‌جای ذخیره شدن روی یک سرور مرکزی، به صورت توزیع‌شده میان رایانه‌های مختلف در سراسر جهان قرار می‌گیرند. IPFS مانند یک سیستم فایل پیشرفته عمل می‌کند که به افراد اجازه می‌دهد فایل‌ها را به صورت توزیع‌شده در شبکه‌ی جهانی اینترنت ذخیره کرده و به اشتراک بگذارند. در واقع، به شما کمک می‌کند تا فایل‌هایتان را در همه‌جا قابل دسترس کنید. بلاک‌چین از سوی دیگر یک فناوری برای ثبت تراکنش‌های مالی با استفاده از بلاک‌های رمزگذاری شده است. اطلاعات در بلاک‌چین به صورت ثابت و تغییرناپذیر ذخیره می‌شوند و امنیت بسیار بالایی دارند. بلاک‌چین عمدتاً برای ثبت تراکنش‌های ارزدیجیتال (مانند بیت‌کوین و اتر) استفاده میشود.
در اصل، IPFS مانند یک شبکه‌ی بزرگ از کامپیوترها است که همه به عنوان یک تیم کار می‌کنند. وقتی شما یک فایل به IPFS اضافه می‌کنید، آن فایل به صورت قطعات کوچکتر تقسیم میشود و به طور موازی بر روی انواع کامپیوترها در سرتاسر دنیا ذخیره میشود. به عبارت دیگر، هر کسی که به این شبکه وصل شده باشد، می‌تواند یک قسمت از فایل شما را نگهداری کند. وقتی شما یک فایل را در IPFS بارگذاری می‌کنید، هر کسی می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. این باعث میشود که اطلاعات در IPFS مانند یک کتابخانه عمومی باشد که همه می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. بنابراین، می‌توان گفت IPFS یک راه جدید برای ذخیره و به اشتراک‌گذاری فایل‌ها در اینترنت است که از مفهوم مرکزی بودن خارج شده و امکان دسترسی آسان به اطلاعات را فراهم می‌کند.